شلوار جین

جین نام نوعی پارچه کتانی با بافت راه‌راه و ضخیم است که به پارچه دِنیم (Denim) نیز شناخته می‌شود.

اگرچه همه‌گونه لباس از جنس جین وجود دارد، ولی پارچه جین عمدتا برای دوخت شلوار به کار می‌رود. در ایران در لفظ عوام به "جین"، "لی" هم گفته می‌شود که در حقیقت لی نام یک نشان تجاری یا برند است.

نخستین سازندگان شلوار جین آبی ژاکوب دیویس، کالوین راجرز، و لوی استراوس (لیوایس) در سال ۱۸۷۳ بودند.

جین به چه معناست؟

واژه جین یا جینز (Jeans) از واژهٔ فرانسوی bleu de Gênes به معنی (آبی ازجنوای ایتالیا) آمده است. جین مبدا فرانسوی و هندی دارد و برای نخستین بار لباس "ملوانان" از این جنس تهیه شد. ولی تنها در دهه ۱۹۵۰ بود که استفاده از این نوع شلوار ابتدا در میان نوجوانان و سپس در میان همه مردم شایع شد. امروزه آمریکائیان سالانه ۱۴ میلیارد دلار جین خریداری می‌کنند.

قدیمی‌ترین مارک‌های شلوار جین: لی، لیوایز (لِویز=:Levi's متعلق به لوی استراوس) و رانگلر نام دارند. شلوار‌های جین معمولا آبی رنگ هستند. این شلوار‌ها با نیل به این رنگ درمی‌آیند.

در حالی که تنها چند گرم نیل برای رنگ کردن یک شلوار لازم است، سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن نیل در این صنعت مصرف می‌شود.

در پی استقبال شدید مردم از شلوار جین ژاکوب نگران شد که شاید کسی این ایده ماهرانه‌اش را بدزدد؛ بنابراین تصمیم گرفت حق امتیاز این کار را به نام خودش ثبت کند. اما از آنجایی که ژاکوب ۶۸ دلاری که برای کار‌های اداری لازم بود را نداشت؛ به عنوان شریک تجاری خود به فکر لوی استراوس افتاد. در سال ۱۸۷۲ طی نامه‌ای که به لوی استراوس نوشت به او پیشنهاد کرد که حق امتیاز این کار متعلق به هر دو نفرشان باشد.

استراوس که یک تاجر خبره بود با دیدن این محصول جدید بلافاصله پیشنهاد ژاکوب را پذیرفت. در بیستم ماه مه سال ۱۸۷۳، این دو نفر حق امتیازی به شماره ۱۳۹,۱۲۱ را در آمریکا به نام خود ثبت کردند. این تاریخ امروزه به عنوان تاریخ تولد رسمی بلوجین شناخته شده است.

از آنجا که رنگ نیلی به دلیل تیرگی دیرتر کثیف می‌شد و برای لباس‌های کار نیز انتخاب بهتری بود.

مهم‌ترین و پرطرف دارترین رنگ در میان مردم بود. لوی استراوس، ژاکوب را به عنوان سرپرست تولید این شلوار‌های جدید در شرکت خود استخدام کرد.

این شرکت تا سال ۱۸۷۵ به تولیدات خود ادامه داد و دو کارخانه دیگر در سانفرانسیسکو راه اندازی کرد.

پارچه‌های کتان برای دوخت این شلوار‌ها از یکی از معروفترین کارخانه‌های پارچه سازی منچستر تامین می‌شد. در مدت زمانی کوتاه، تمام کارگران ازاین شلوار‌های جدید استفاده می‌کردند.

قیمت یک دست لباس کار با دوام تولید شرکت لوی استراوس ۱.۲۵ دلار بود، رقمی کاملا باور نکردنی. حق امتیاز این محصول تا بیست سال منحصرا در اختیار شرکت استراوس بود.

در سال ۱۸۹۰ این شلوار‌ها مدل ۵۰۱ نام گرفت که هنوز هم با این نام در بازار به فروش می‌رسد. با به پایان رسیدن حق انحصار این محصول، بسیاری از کارخانجات تولید پوشاک از این محصول پرطرفدار شرکت لوی استراوس کپی برداری کردند. تا سال ۱۹۵۰ دانش آموزان دبیرستانی به عنوان اعتراض به بزرگتر‌ها که این شلوار‌ها را نمی‌پوشیدند و برای اینکه متفاوت‌تر به نظر برسند، شروع به پوشیدن این شلوار‌ها کردند. در سال ۱۹۷۰ شلوارجین بیش از همیشه طرفدار پیدا کرد. از زمانی که مردم لغت لیوایز (Levi's) را برای این شلوار‌ها به کار بردند، شرکت لوی استراوس نیز این لغت را به عنوان علامت تجاری اش ثبت کرد.

چرا پارچه جین آبی رنگ است؟

در اواخر قرن نونزدهم قبل از ابداع رنگ‌های مصنوعی از رنگ‌های گیاهی طبیعی برای رنگ کردن پارچه‌ها استفاده می‌شد.

از آنجا که رنگ نیلی به دلیل تیرگی دیرتر کثیف می‌شد و برای لباس‌های کار نیز انتخاب بهتری بود، مهم‌ترین و پرطرف دارترین رنگ در میان مردم بود. از آن زمان این رنگ روی پارچه‌های جین باقی ماند.

قرن هجدهم: استفاده از پارچه کتانی

در قرن هجدهم، با رونق گرفتن کشاورزی، کارگران برای کار در مزرعه لباس‌های جین می‌پوشیدند، زیرا استحکام بیشتری داشت و به آسانی از بین نمی‌رفت. برای محکم‌تر شدن نقاطی از شلوار که زودتر دچار پارگی دوخت می‌شدند از نوعی پرچ استفاده شد.

قرن نونزدهم: معادن طلا در کالیفرنیا

کارگران معادن طلای کالیفرنیا به لباس‌هایی با دوام و محکم نیاز داشتند.

برای اولین بار در سال ۱۸۵۳ شخصی به نام استراوس تولید انبوه لباس کار با مشخصات فوق را شروع کرد.

سال ۱۹۳۰

گاوچران‌ها در اکثر فیلم‌های وسترن شلوار جین به پا داشتند. این کار باعث رواج شلوار‌های جین در آن سال‌ها بین مردم شد.

سال ۱۹۴۰

در زمان جنگ دوم جهانی، سربازان آمریکایی شلوار جین می‌پوشیدند. بعد از جنگ تولید کننده‌های معروف پوشاک از قبیل: رانگلر (wrangler) و لی (lee) شروع به رقابت با لوی (levi) برای در دست گرفتن بازار جهانی کردند.

سال ۱۹۵۰

شلوار جین با تبلیغات تلویزیونی و فیلم‌ها بین نسل جوان رایج شد. (جیمز دین در فیلم شورش بی دلیل) پوشیدن این شلوار‌ها سمبل طغیانگری بین نسل جوان بود.

سال‌های - ۱۹۷۰۱۹۶۰: هیپی‌ها و جنگ سرد

مدل‌های مختلف شلوار جین به بازار آمد. جین‌های گل دوزی شده و جین‌های رنگی. در کشور‌های غیر غربی جین به عنوان سمبل فساد غرب تبدیل شده بود.

سال ۱۹۸۰ و پس از آن

جین به لباس مد روز تبدیل شد. طراحان معروف لباس شروع به طراحی مدل‌های مختلف جین با مارک‌های اختصاصی خود کردند. فروش جین دائما رو به افزایش بود.

جین‌های سنگ‌شور

به نوشته مایکل بلومو (Michael Belluomo)، سردبیر "نشریه بین‌المللی پوشش اسپورت" (Sportswear International Magazine)، یک بوتیک در نیویورک اولین فروشگاهی بود که در آن شلوار‌های جین شسته می‌شدند تا کهنه و مستعمل به نظر آیند. این ایده به زودی طرفداران بسیاری پیدا نمود. صاحب مغاه افرادی را استخدام نمود تا بر روی این شلوار‌ها کار‌های تزئینی انجام دهند و سپس آن‌ها را به قیمت ۲۰۰ دلار فروخت.

در دهه ۱۹۸۰، صنعت شلوار‌های جین تکنولوژی سنگ‌شویی را مورد استفاده قرار داد. استقبال از شلوار‌های جین در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ نیز ادامه یافت تا اینکه هم‌اکنون شلوار‌های جین تبدیل به یکی از پوشش‌های اصلی مردم آمریکا گشته. بنا بر آمار، در آمریکای شمالی هر فرد به صورت متوسط دارای هفت شلوار جین است. هر شلوار جین در حدود ۹۱۹ گالن آب را در دوره حیات خود مورد استفاده قرار می‌دهد (شامل آب مصرفی برای کشت پنبه، تولید جین و چندین بار شستشو توسط صاحب شلوار).

از آنجایی که پنبه بزرگترین محصول کشاورزی غیرغذایی جهان بوده و کمبود آب نیز تبدیل به کی از معضلات جدی جهانی شده است شرکت‌های تولدیچین به دنبال راه‌هایی هستند تا استفاده از آب را در فرآیند تولید پارچه جین کاهش دهند.